Pëllumbi Ilir

shoqata_dardania@bluemail.ch
Pëllumbesha ILIRE Arta.
Pëllumbi ILIRË Kuç e zi.
Njerzimi ka filluar ti zbus pëllumbat qysh para 5000.vjetve në Mesopotani, nga ajo botë e gjerë sodë gabojm të thojm se këta pëllumba janë të ardhurë në shekullin e 19. apo diç tjetër, pëllumbat e rasës Ilire janë të shfaqur nga koha e gurit duke i pa ata të vizatuar në rrasa guri që jan të përshtatëshëm identik me pëllumbin tonë të sotëshëm pëllumbin e vjetër Ilirë. Ky pëllumb në shekullin 17-18. ësht transferue në Evropën perendimore, duke ju falenderuar urdhrave të pushtetit Osmanë që anijet me vela të futen në skelat etyre për shkëmbim të drithrave-mallrave pa dogan, gjegjësisht në portet Shqiptare të Adriatikut. përmes këtyre prisve të anijeve u bartë në Gjermani, Angli dhe shum vende tjera, Gjermanët e qujtën Gympellshfarcflyger tymller dhe Golltgympell tymller, që në përkthim delë Ngjyrëshkëlqysi me krah të zi i buti dhe Ngjyrëshkëlqyesi i artë i Buti. Për arsy se ky pëllumb ndër të gjithë pëllumbat e botës ësht i vetmi që i shkëlqejn pendëlat në tër trupin, e jo si pëllumbav tjer si ju shkëlqen vetëm çafa.
Në panairin e parë të Botës në vitin 1824. në Desdren të Gjermanis ky pëllumb Ilirë zuri vendin e parë, po pa prezencën e Shqiptarve.
Origjina e lashtë vije nga shpella e pëllumbasit të fshatit Pëllumbas në periferi të Tiranës.
Ruajtëja e këti pëllumbi shtrihej bregdetit nga malet Dinarike Dallmatine gjer në jugë të Shqipëris. Asrsyeja ngelë kushtet klimatike që afruan kullosa mbrenda 12.mujve të vititë.
Sulejman Nuredini, nga libër ende i pa botuar për opinion.